محمد فاضل لنکرانی
محمد فاضل لنکرانی
| محمد فاضل لنکرانی | |
|---|---|
 |
|
| زادروز | ۱۳۱۰ ه.ش |
| درگذشت | ۲۶ خرداد ۱۳۸۶ ه.ش |
| آرامگاه | ایران، قم |
| محل زندگی | قم |
| استادان | فاضل قفقازی، ، سید روح الله خمینی، سید حسین بروجردی، محمد حسین طباطبائی |
| نقش‌های برجسته | مرجع تقلید |
| آثار | اُصول الشیعة لاستنباط أحکام الشریعة تفصیل الشریعة فی شرح تحریر الوسیله احکام حج من کتاب تحریر الوسیله نهایه التقریر، مدخل التفسیر،توضیح المسائل، |
محمد فاضل لنکرانی (۱۳۱۰-۱۳۸۶ش) مرجع تقلید شیعه و مدرس حوزه علمیه قم. وی از روحانیون فعال در انقلاب ۵۷ ایران بود. لنکرانی از اعضای جامعه مدرسین حوزه علمیه قم و عضو اولین دوره مجلس خبرگان رهبری بود.
فاضل لنکرانی بعد از درگذشت آیت الله گلپایگانی و آیت الله اراکی یکی از هفت مرجعی بود که از سوی جامعه مدرسین حوزه علمیه قم معرفی شد. او از مراجع حامیجمهوری اسلامی ایران بود و مشروعیت آن را ناشی از ولایت فقیه می‌دانست. لنکرانی همچنین از اندیشه‌های تقریبی حمایت می‌کرد و شرکت در نماز جماعت اهل سنت را جایز می‌دانست. مدفن او در حرم حضرت معصومه است.
محتویات
[نهفتن]زندگینامه
محمد فاضل لنكرانى در سال ۱۳۱۰ هـ.ش در قم به دنیا آمد. پدرش فاضل قفقازی از علماى حوزه و از شورای استفتاء آیت الله سید حسین بروجردی بود. مادرش از فرزندان سادات معروف مبرقع قم بود. در ۱۳ سالگی وارد حوزه علمیه شد. محمد فاضل از شاگردان سید حسین بروجردی، سید روح الله خمینی، حسینعلی منتظری ومرتضی حائری بود. دروس خود را با سید مصطفی خمینی فرزند سید روح الله خمینی مباحثه می‌کرد. از دوران جوانی در حوزه علمیه تدریس کرد. از روحانیان فعال درانقلاب اسلامی ایران ایران بود. در سال ۱۳۷۳ پس از درگذشت محمدعلی اراکی، از سوی جامعه مدرسین حوزه علمیه قم[۱] و جامعه روحانیت مبارز تهران[۲] به‌عنوان یکی از مراجع تقلید شیعه معرفی شد. در ۲۶ خرداد ۱۳۸۶ در قم درگذشت و در حرم حضرت معصومه (س) به خاک سپرده شد. [۳]
تحصیلات
در ۱۳ سالگی وارد حوزه علمیه قم شد. پس از دروس ادبیات و مقدمات، قسمتی از کتاب رسائل و مکاسب را نزد پدرش خواند و بخشی را نزد محمدباقر سلطانی طباطبایی و همچنین عبدالجواد جبل عاملی و مرتضی حائری یزدی آموخت. در ۱۹ سالگی وارد درس خارج شد. ۱۵ سال در درس خارج فقه سید حسین بروجردی شرکت کرد و تقریرات درس او را به زبان عربی نوشت. همچنین در درس خارج اصول سید روح الله خمینی شرکت کرد و درس اصول او را نوشت. در درس سید محمدحسین طباطبائی، منظومه سبزواری و اسفار ملاصدرا را خواند. بخش‌هایی از دروس را از اساتید دیگر خواند. در سن ۳۰ سالگی به درجه اجتهاد رسید. [۴]
اساتید
مهم‌ترین اساتید او عبارتند از:[۵]
فعالیت‌های علمی
محمد فاضل لنکرانی تألیف کتاب، آثار علمی و نوشتن تقریرات درس‌های اساتید خود را از دوران جوانی شروع کرد و تا اواخر عمر به این فعالیت‌ها ادامه داد. آثار او در موضوعاتی همچون تفسیر و علوم قرآنی، فقه، اصول و اندیشه سیاسی هستند. محمد فاضل سال‌های طولانی فقه و اصول تدریس کرد.[۶]
روش اجتهادی
محمد فاضل در فقه به تحکیم مبانی سید حسین بروجردی و سید روح الله خمینی پرداخت. کتاب تفصیل الشریعه فی ذیل تحریر الوسیله، توضیحات و توجیهات فقهی کتاب تحریر الوسیله سید روح الله خمینی است. شیوه او تجمیع و تراکم ظنون بود که به گفته محمدجواد فاضل لنکرانی می‌تواند فقیه را به اطمینان برساند.[۷]
مرکز فقهی ائمه اطهار
مرکز فقهی ائمّه اطهار(ع) توسط محمد فاضل لنکرانی در سال ۱۳۷۶ هجری شمسی در قم تاسیس شد. آموزش فضلا و محققان، تربیت فقیهان و مجتهدان و زمینه‌سازی برای پژوهش‌های فقهی، از اهداف این مرکز اعلام شده است. مرکز فقهی ائمه اطهار شعبه‌هایی در مشهد، سوریه و افغانستان دارد. این مرکز را هم‌اکنون محمدجواد فاضل فرزند محمد فاضل لنکرانی اداره می‌کند.[۸]
آثار مکتوب
- اُصول الشیعة لاستنباط أحکام الشریعة (۶ جلد)
- تفصیل الشریعة فی شرح تحریر الوسیله(۲۸ جلد)
- آیین کشورداری از دیدگاه امام علی (ع)
- پنج پیام در شهادت مظلومانه حضرت فاطمه زهرا(س)
- جامع المسائل أسئله الحج و العمره
- احکام حج من کتاب تحریر الوسیله
- اصول فقه شیعه (۶ جلد)
- توضیح المسائل
- حماه الوحی
- خمس ندئات
- العروه الوثقی (۲ جلد)
- قواعد الفقهیه
- مدخل التفسیر
- معتمد الاصول (۲ جلد)
- جامع المسائل (۲ جلد)
- ثلاث رسائل
- مناسک حج
- نهایه التقریر (۳ جلد)
- نهایه التقریر جدید
- پاسداران وحی
- الأحکام الواضحة
- احکام پزشکان و بیماران
- احکام جوانان
- استفتائات حج و العمره
- احکام عمره مفرده
- الدولة الإسلامیة
- دراسات فی الاُصول (۳ جلد)[۹]
فعالیت‌های سیاسی
محمد فاضل از شاگردان سید روح الله خمینی بود و یکی از ۱۲ نفری بود که مرجعیت سید روح الله خمینی را کتبا به اطلاع دیگران رساندند.[۱۰] از اولین روزهای فعالیت‌جامعه مدرسین به آن پیوست و در جلسات آن شرکت می‌کرد و امضای او در زیر بسیاری از اعلامیه‌ها، از جمله اعلام مرجعیت امام خمینی و نیز خلع ید شاه از قدرت، به چشم می‌خورد. فعالیت‌های وی در جامعه مدرسین و دیگر تلاش‌های سیاسی، باعث شد چند بار بازداشت و شکنجه شود و تبعید یا زندانی شود. حدود ۴ ماه به بندر لنگه، و دو سال و نیم به یزد تبعید شد. فعالیت‌های سیاسی او پس از انقلاب اسلامی هم ادامه داشت. چند بار در جبهه‌های جنگ ایران و عراق حضور یافت و رزمندگان را تشویق کرد. پس از انقلاب اسلامی ایران به نمایندگی در دوره اول مجلس خبرگان رهبری از استان مرکزی برگزیده شد. او سال‌ها دبیر جامعه مدرسین حوزه علمیه قم بود.[۱۱] فاضل لنکرانی پس از درگذشت محمد علی اراکی، با اعلام جامعه مدرسین حوزه علمیه قم به عنوان نخستین نفر و با اکثریت آراء، از مراجع تقلید شیعه شناخته شد.[۱۲][۱۳]
برخی از نظریات
محمد فاضل از جمله مراجعی دانسته شده که معتقد به استقلال حوزه‌ها از دولت بود و تاکید بر آزادگی روحانیت و حوزه‌های علمیه داشت. وارد شدن حوزه به امور اقتصادی را قبول نداشت و درآمد موقوفات را نیز برای حوزه‌ها نمی‌پذیرفت.[۱۴]
وی مشروعیت حکومت را با ولایت فقیه می‌دانست و از نظر او حفظ حکومت اسلامی واجب بود.
محمد فاضل لنکرانی طرفدار وحدت بین مسلمانان بود و قائل به تقیه مداراتى بود و شرکت در نمازهاى جماعت اهل سنت را از همین باب جائز مى‌دانست.
او به شخصیت سید روح الله خمینی علاقه داشت و معتقد بود ابعاد علمی او مورد غفلت واقع شده است. او در کتاب «تفصیل الشریعه فی ذیل تحریر الوسیله» به شرح کتاب تحریر الوسیله سید روح الله خمینی پرداخت.[۱۵]
فتوای جنجالی
محمد فاضل لنکرانی در سال ۱۳۸۵ و در پاسخ به استفتایی، فتوای ارتداد شخصی را صادر کرد که بعد‌ها گفته شد آن شخص «رافق تقی» نویسنده آذربایجانی بوده است. محتوای اسلام‌ستیزانه و توهین‌آمیز نسبت به پیامبر اسلام در مقالات او مورد واکنش مسلمانان آذری‌زبان قرار گرفته بود. رافق تقی چند سال بعد توسط اشخاص نا‌شناس به قتل رسید و گفته شد که تحت تاثیر این فتوا به قتل رسیده است.[۱۶] محمد فاضل لنکرانی در سال ۱۳۷۷ که برخی از نقض حکم ارتداد سلمان رشدی سخن می‌گفتند با صدور اطلاعیه‌ای در روزنامه جمهوری اسلامی اعلام کرد که حکم ارتداد سلمان رشدی پابرجاست و قابل نقض نیست.[۱۷]
مخالفت با طرح ورود زنان به ورزشگاه‌ها
با طرح مساله ورود زنان به ورزشگاه‌ها در سال ۱۳۸۵ از طرف دولت وقت، محمد فاضل لنکرانی گفت: از نظر فقهی روشن است که نظر زن به بدن مرد حتی بدون لذت و ریبه جایز نیست و ثانیاً از مسائلی که اسلام بر آن تکیه فراوان دارد، عدم اختلاط زن و مرد است بنابراین شرکت بانوان در مکان‌های عمومی ورزشی که همراه با اختلاط است به هیچ وجه جایز نیست. به این ترتیب محمد فاضل لنکرانی مخالفت خود را با این طرح اعلام کرد.[۱۸]
پانویس
- ↑ روزنامه جمهوری اسلامی، ضمیمه، ۱۳۸۶/۲/۱۵.
- ↑ پایگاه اطلاع رسانی تاریخ ایرانی
- ↑ روزنامه جمهوری اسلامی، ضمیمه، ۱۳۸۶/۲/۱۵.
- ↑ روزنامه جمهوری اسلامی، ضمیمه، ۱۳۸۶/۲/۱۵.
- ↑ روزنامه جمهوری اسلامی، ضمیمه، ۱۳۸۶/۲/۱۵.
- ↑ ضمیمه روزنامه جمهوری اسلامی ۱۳۸۶/۲/۱۵.
- ↑ پایگاه اطلاع‌رسانی آیت الله فاضل لنکرانی
- ↑ پایگاه اطلاع‌رسانی مرکز فقهی ائمه اطهار (ع)
- ↑ مرکز اطلاع رسانی آیت الله فاضل لنکرانی
- ↑ ضمیمه روزنامه جمهوری اسلامی گفتگو با محمدجواد فاضل، ۱۳۸۶/۲/۱۵.
- ↑ پایگاه اطلاع‌رسانی آیت الله فاضل لنکرانی
- ↑ پایگاه اطلاع رسانی جامعه مدرسین.
- ↑ پایگاه اطلاع رسانی دفتر آیت الله فاضل لنکرانی.
- ↑ روزنامه جام جم، درج شده در روزهای چهارشنبه و پنج‌شنبه ۱۷ و ۱۸ فروردین سال ۱۳۸۴.
- ↑ روزنامه جمهوری اسلامی، ضمیمه، ۱۳۸۶/۲/۱۵.
- ↑ روزنامه جمهوری اسلامی، ۵ آذر ۱۳۹۰، شماره ۹۳۲۵.
- ↑ روزنامه جمهوری اسلامی ۵/ ۷/ ۱۳۷۷.
- ↑ روزنامه شرق ۸۵/۲/۷.
منابع
- روزنامه جمهوری اسلامی، ضمیمه، ۱۳۸۶/۲/۱۵.
- روزنامه جام جم،۱۷و ۱۸ فروردین سال ۱۳۸۴.
- روزنامه جمهوری اسلامی،۵ آذر ۱۳۹۰،سال سی و سوم.
- روزنامه شرق ۸۵/۲/۷.
- پایگاه اطلاع رسانی آیت الله محمد فاضل لنکرانی.
- پایگاه اطلاع رسانی مرکز فقهی ائمه اطهار(ع).
- پایگاه اطلاع رسانی جامعه مدرسین حوزه علمیه قم.
- ٰپایگاه اطلاع رسانی تاریخ ایرانی