ابن داوود قمی
وبسایت: http://fa.wikishia.net/view/%D8%A7%D8%A8%D9%86_%D8%AF%D8%A7%D9%88%D9%88%D8%AF_%D9%82%D9%85%DB%8C
ابن داوود قمی
| ابن داود قمی ابوالحسن محمد بن احمد بن داوود | |
|---|---|
| زادروز | قبل از ۳۳۳ ق. |
| درگذشت | ۳۶۸ ق. - بطحیه |
| محل زندگی | بغداد |
| استادان | محمد بن حسن بن احمد بن ولید قمى، محمد بن یعقوب كلینى، ابن عقده و پدر شیخ صدوق |
| شاگردان | شیخ مفید، ابن غضائری، ابن عبدون، ابوغالب زراری وابن نوح |
| شناخته‌شده برای | محدث و فقیه |
| مذهب | شیعه |
| آثار | المزار و... |
ابوالحسن محمد بن احمد بن داوود (ذیحجه ۳۶۸/ژوئیه ۹۷۹)، معروف به اِبْنِ داوودِ قُمی محدث و فقیه شیعی قرن چهارم هجری قمری که در خاندانی اهل علم زاده شد و در بغداد اقامت گزید، از مشایخ وی می‌توان به کلینی، ابن عقده و پدر شیخ صدوق اشاره کرد، از تألیفات متعدد او تنها یک نسخه خطی از کتاب المزار باقی مانده است.
زندگانی
ابن داوود در خاندانی اهل علم زاده شد، پدرش احمد بن داوود محدثی کثیرالحدیث بود که نجاشی[۱] او را توثیق کرده است. مادرش خواهر محدث موثق سلامة بن محمد اَرزَنی بود که پس از ازدواج با احمد بن داوود همراه او به قم رفت و محمد در آنجا به دنیا آمد.
ابن داوود در بطحیه درگذشت و همانجا نیز دفن گردید. استخوان‌های وی سپس به بغداد منتقل و در مقابرِ قریش دفن شد.[۲]
از محدثین شیعی
ابن داوود چندی پیش از ۳۳۳ق /۹۴۵م رهسپار بغداد شد و در آنجا اقامت گزید و به تدریس حدیث پرداخت.[۳] از گفته نجاشی[۴] که او را شیخ و عالم شیعه بین قمیان در زمان خود معرفی کرده، مرتبه علمی او دانسته می‌شود. همو ازابن غضائری نقل کرده که وی کسی را حافظ‌تر و فقیه‌تر و آشناتر به حدیث از ابن داوود ندیده بوده است.[۵]
وی بجز پدر و داییش سلامه بن محمد از افراد بسیاری از جمله محمد بن حسن بن احمد بن ولید قمی، محمد بن یعقوب کلینی، ابن عقده و پدر شیخ صدوق روایت کرده است.[۶]
علاوه بر پسرش احمد[۷] کسانی چون شیخ مفید، ابن غضائری، ابن عبدون، ابوغالب زراری و ابن نوح نیز از او روایت کرده‌اند.[۸] همچنین وی در ۳۶۰ ق به محمد بن عبدالله بن عبدالرحمان بن سمیع اجازه روایت داده است.[۹]
آثار
از تألیفات متعدد او تنها یک نسخه خطی از کتاب المزار باقی مانده است [۱۰] که احتمالاً همان کتاب الزیارات و الفضائل است که ابن طاووس در اقبال [۱۱] از آن نقل کرده است. آثار منسوب به ابن داوود به گزارش نجاشی[۱۲] عبارتند از:
لازم به ذکر است که کتاب «الرد علی ابن قولویه فی الصیام» در ردّ نظر ابن قولویه فقیه معاصر ابن داوود مبنی بر عدم نقصان ماه رمضان نوشته شده بوده [۱۵] و ابن قولویه نیز متقابلاً در دفاع از نظر خود کتاب الرد علی ابن داوود فی عدد شهر رمضان را نوشته است.[۱۶]
پانویس
- ↑ نجاشی، رجال، ص۹۵.
- ↑ ابن غضایری، ص۱۰۴؛ نجاشی، ص۳۸۵
- ↑ نجاشی، ص۱۹۲، ص۳۸۴
- ↑ ص ۳۸۴
- ↑ ص۳۸۴
- ↑ نجاشی، ص۳۵، ۶۰، ۸۲، ۱۹۲، ۴۵۵؛ طوسی، تهذیب، ج۱، ص۳۰۲؛ در مورد دیگر مشایخ وی نک: نجاشی، ص۵۰، ۹۷، ۳۷۳؛ طوسی، رجال، ص۴۵۴؛ خویی، ج۱۴، ص۳۳۲
- ↑ طوسی، رجال، ص۴۴۹
- ↑ زراری، ص۲۸؛ نجاشی، ص۸۲؛ طوسی، فهرست، ص۱۳۶
- ↑ ابن طاووس، عبدالکریم، ص۱۴۰-۱۴۱
- ↑ آستان، ج۲، ص۵۱
- ↑ ص ۵۶۷-۵۶۸
- ↑ ص ۳۸۴
- ↑ یا کتاب الشیخه؛ قهپایی، ج۵، ص۱۳۴، که تصحیف به نظر می‌رسد
- ↑ نیز نک: طوسی، فهرست، ص۱۳۶
- ↑ ابن طاووس، علی، ص۶
- ↑ نجاشی، ص۱۲۴.
منابع
- آستان قدس، فهرست؛ ابن طاووس، عبدالکریم، فرحه الغری، نجف، ۱۳۶۸ق / ۱۹۴۹م.
- ابن طاووس، علی، اقبال الاعمال، تهران، ۱۳۹۰ق.
- ابن غصائری، حسین، «تکمله رساله ابن غالب الزراری فی آل اعین »، همراه کتاب رساله فی آل اعین.
- خویی، ابوالقاسم، معجم رجال الحدیث، نجف، ۱۳۹۸ق.
- زراری، ابوغالب، رساله فی آل اعین، به کوشش محمدعلی ابطحی اصفهانی، اصفهان، ۱۳۹۹ق.
- طوسی، محمد، تهذیب الاحکام، به کوشش حسن موسوی خرسان، بیروت، ۱۴۰۱ق /۱۹۸۱م.
- همو، الرجال، نجف، ۱۳۸۰ق /۱۹۶۱م.
- همو، فهرست، به کوشش محمد صادق بحرالعلوم، نجف، المکتبه المرتضویه؛ قهپایی، عنایت الله، مجمع الرجال، به کوشش علامه اصفهانی، اصفهان، ۱۳۸۷ق.
- نجاشی، احمد، رجال، قم، ۱۰۴۷ق.
پیوند به بیرون
- منبع مقاله: دايرة المعارف بزرگ اسلامی